Zapraszamy na wystawę:
Seweryn Nowakowski – zaginiony prezydent Białegostoku
wernisaż: 22 listopada 2019, godz. 18:00
Centrum im. Ludwika Zamenhofa, ul. Warszawska 19
bilety: wernisaż i niedziele – wstęp wolny, pozostałe dni – 5 zł
wystawa czynna do 16 lutego 2020
finisaż wystawy
kuratorki: Elżbieta Iwaszko, Agnieszka Kajdanowska
autorzy tekstów do katalogu: Daniel Boćkowski, Elżbieta Iwaszko
Wystawa upamiętnia i uzupełnia wiedzę o losach jednego z najwybitniejszych samorządowców Białegostoku w latach II Rzeczpospolitej, prezydenta Seweryna Nowakowskiego. Pragniemy przywołać pamięć o jego dokonaniach na rzecz miasta, o bohaterskiej postawie w chwili wybuchu II wojny światowej, a także tragicznych i wciąż niewyjaśnionych okolicznościach jego śmierci (zaginął po aresztowaniu przez NKWD w Białymstoku w październiku 1939 r.). Postaramy się też odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Seweryn Nowakowski znalazł się w pierwszej dziesiątce plebiscytu „Białostoczanie 100-lecia” – w gronie osób, które miały znaczący wpływ na rozwój i dzieje naszego miasta.
Wystawa poświęcona prezydentowi Nowakowskiemu pokazuje jego drogę zawodową – od lat 20. XX wieku, gdy rozpoczął pracę w policji, poprzez karierę w magistratach piotrkowskim i częstochowskim, aż po najefektywniejszy okres działalności przypadający na lata spędzone w Białymstoku. Udostępnione też zostały wycinki jego życia prywatnego – oprócz materiałów należących do rodziny Seweryna Nowakowskiego czy archiwów, można wysłuchać wspomnień synowej prezydenta, Krystyny Nowakowskiej.
Seweryn Nowakowski (1894-1939) to ostatni prezydent przedwojennego Białegostoku. Mieszkańcom dał się poznać jako świetny organizator i gospodarz. W pamięci współczesnych i potomnych zapisał się jako człowiek energiczny, mający wizję rozwoju Białegostoku. Aktywnie pracował na rzecz miasta. Rozpoczął zakrojony na wielką skalę program jego porządkowania m.in. budowę kanalizacji, elektryfikację i oświetlenie, brukowanie ulic, regulację rzeki Białej. Uzdrowił finanse miejskie, przywracając równowagę budżetową. Zrealizował projekt utworzenia Plant, wielkiego i pięknego parku w sercu miasta. Rozpoczął przebudowę wiaduktu kolejowego łączącego centrum z dzielnicą Antoniuk. To za jego kadencji powstały hale targowe na Bojarach i na tzw. Rybnym Rynku, dwie szkoły powszechne, kąpielisko miejskie na Dojlidach, mieszkania dla robotników na Wygodzie czy łaźnia miejska na Bojarach. Dzięki jego energii zakończono ciągnącą się latami budowę Domu Ludowego im. Marszałka Piłsudskiego (późniejszy Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki).
Seweryn Nowakowski pozostał ze swoimi mieszkańcami do samego końca, płacąc za to cenę życia.
W 2019 roku przypada 125. rocznica urodzin Seweryna Nowakowskiego oraz 85. rocznica objęcia przez niego urzędu Prezydenta Miasta Białegostoku.
Rok 2019 został ogłoszony przez Radę Miasta rokiem Seweryna Nowakowskiego, prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i prezesa Rady Miasta Feliksa Filipowicza.
Elżbieta Iwaszko – historyk, starszy kustosz w Muzeum Podlaskim w Białymstoku, od 40 lat zajmuje się ochroną dziedzictwa kulturowego Białegostoku. Badaczka dziejów Seweryna Nowakowskiego. Autorka wielu wystaw oraz publikacji ukazujących nieznaną lub zapomnianą historię Białegostoku, m.in.: „Prezydent i jego miasto” (wystawa dotycząca życia i działalności S. Nowakowskiego), „Fotografie Józefa Sołowiejczyka” (wystawa przedstawiająca twórczość jednego z najznakomitszych fotografów białostockich, wraz z katalogiem); „90 lat Jagiellonii”, „Białostocczan losy okupacyjne”, „Katyń Golgota Wschodu”.
Agnieszka Kajdanowska – historyk, związana z Białostockim Ośrodkiem Kultury, zajmuje się badaniem oraz upowszechnianiem historii oraz wielokulturowego dziedzictwa Białegostoku i regionu, m.in. (od 2010 roku) nagrywaniem, opracowywaniem oraz udostępnianiem wywiadów w ramach Mediateki CLZ – archiwum historii mówionej miasta i regionu. Pomysłodawczyni i kuratorka wystaw, m.in. „Białystok pod okupacją niemiecką 1941-44” i „Ach! Co to był za ślub. Tradycje ślubne różnych wyznań obecnych na Podlasiu w II RP”. Redaktorka i koordynatorka m.in. zbiorowego wydawnictwa „Fotografowie białostoccy. Przed i za obiektywem 1915-1939”.
dr hab. Daniel Boćkowski – profesor UwB, kierownik Zakładu Socjologii Polityki i Bezpieczeństwa w Instytucie Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, profesor nadzwyczajny w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie, zastępca red. naczelnego „Studiów z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”. Badacz dziejów stosunków polsko-sowieckich w czasie II wojny światowej, zagrożeń bezpieczeństwa (fundamentalizm religijny, terroryzm) oraz współczesnego świata islamskiego (MENA).
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości przez Białystok. Wystawa jest objęta honorowym patronatem prezydenta miasta Białegostoku.