Zapraszamy na koncert upamiętniający 250 rocznicę śmierci Jana Klemensa Branickiego!
o. Damian Stachowicz (1658-1699): Missa Requiem
9 października 2021, godz. 19:30
Stara Fara
wstęp wolny
Wykonawcy:
Marta Wróblewska – sopran
Michalina Miłkowska – sopran
Paulina Oseńko – alt
Paweł Pecuszok – tenor
Przemysław Kummer – bas
Chór Kameralny Politechniki Białostockiej
Zespół instrumentów barokowych:
Amadeusz Buczyński – skrzypce
Marta Michalak – skrzypce
Marta Semkiw – wiolonczela
Tomasz Ślusarczyk – trąbka
Alan Turonek – trąbka
Rafał Sulima – pozytyw
Dyrygent Wioletta Miłkowska
Andrzej Lechowski: “Gawęda o Janie Klemensie Branickim”
Jan Klemens Branicki
W 2021 roku przypada 250. rocznica śmierci Jana Klemensa Branickiego – kasztelana krakowskiego, hetmana wielkiego koronnego i pierwszego świeckiego senatora Rzeczypospolitej. Rok 2021 został też ogłoszony przez Radę Miasta Białystok ROKIEM JANA KLEMENSA BRANICKIEGO.
Jan Klemens Branicki przyczynił się do największego rozkwitu Białegostoku; uznawany był i jest powszechnie za patrona naszego miasta. Zawiadywał dobrami białostockimi w latach 1709-1771 i sprawował ważne urzędy państwowe. Jakkolwiek Białystok pełnił rolę ośrodka miejskiego od początku XVII wieku, to jednak dzięki zabiegom Jana Klemensa Branickiego nasze miasto otrzymało przywilej miejski na prawach magdeburskich, nadany przez króla Augusta III Sasa.
Jan Klemens Branicki nadał także ostateczny kształt pałacowi i zespołowi parkowo-ogrodowemu, czyniąc zeń wspaniałą rezydencję magnacką. Już w XVIII wieku zespół pałacowy, dzięki okazałości i urokowi był nazywany „Wersalem Polskim”, „Wersalem Północy” oraz „Wersalem Podlaskim”. Dwór Branickich stał się ważnym ośrodkiem kultury, wokół którego skupiali się wybitni artyści i naukowcy, a w teatrze dworskim gościnnie występowały największe ówczesne gwiazdy operowe. Funkcjonował także balet oraz zwierzyniec.
Branicki stworzył w mieście centrum zarządzania swoich dóbr. Jeszcze przed powstaniem Szkoły Rycerskiej w Warszawie założył Wojskową Szkołę Budownictwa i Inżynierii, która kształciła oficerów. Umieścił w mieście duży garnizon wojskowy, dzięki któremu rozwinęło się rzemiosło, handel i usługi oraz powstały liczne manufaktury. Po pożarze w 1750 roku miasto zostało przebudowane według nowego planu architektonicznego, opartego na wzorach francuskich i saskich. Hetman Branicki wprowadził wówczas obowiązek obmurowywania fasad drewnianych budynków w rynku i przy głównych ulicach, które nakazał też wysadzić lipami. Z tego okresu pochodzi Ratusz Miejski, klasztor Panien Miłosierdzia połączony ze szpitalem, zbrojownia, probostwo przy kościele parafialnym, przytułek dla ubogich, kamienica narożna przy rynku, pałacyk gościnny, kaplica św. Rocha, kaplica św. Marii Magdaleny i cerkiew św. Mikołaja. Miasto liczyło wówczas ok. 3.5 tys. mieszkańców, otoczone było parkanem z murowanymi słupami, a dostęp do niego regulowało 6 bram.
Okres rządów Jana Klemensa Branickiego należał także do bardzo pomyślnych w historii białostockiej oświaty. W latach 80-tych XVIII wieku wspierana przez niego szkoła parafialna jako jedna z nielicznych na Podlasiu realizowała program Komisji Edukacji Narodowej. Jeszcze w swoim testamencie Jan Klemens Branicki zapisał na cele edukacyjne w mieście kilkadziesiąt tysięcy talarów, olbrzymią jak na tamte czasy sumę pieniędzy.
Za życia Branicki cieszył się wielką popularnością wśród szlachty. Konsekwentnie nosił tradycyjny szlachecki strój, swoim zachowaniem uosabiał sarmackie cnoty. Odegrał pozytywną rolę w dziejach stolicy Podlasia.
(źródło: bip.bialystok.pl)
